Taką tajemnicą kościoła św. Bartłomieja, w niewielkiej podlegnickiej miejscowości Nowej Wsi Legnickiej, jest kamienny krzyż, który stoi na terenie przykościelnym, obok muru otaczającego plac. Można powiedzieć, że od zawsze każdy, kto tamtędy przechodzi, w swoich myślach zastanawiał się nad jego historią i tajemnicą. Wpatrując się w kamienny krzyż można zauważyć wyraźnie wyżłobiony rysunek miecza. Pytanie, które się rodzi to, kto i dlaczego go tam postawił? Dlaczego właśnie wyrył na nim miecz?
Znając historie krzyży pokutnych, możemy sobie zadać pytanie: czy właśnie tutaj, przy kościele, w miejscu świętym, dokonano zbrodni? I chociaż historii tego krzyża nie znamy, bo wiemy tylko to, że jak podają źródła historyczne, prawdopodobnie pochodzi z XV wieku i domniemywać należy, że został postawiony, jako wyraz pokuty przez człowieka, który właśnie dokonał zbrodni. Wykonał go ku pamięci i przestrodze potomnych.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Krzyży pokutnych w kraju i nawet w naszym regionie jest wiele. Można je spotkać w różnych miejscach, w wioskach, miasteczkach, przy drogach, w lasach i przy kościołach.
Krzyże pojednania, zwane także pokutnymi, które pewnie każdy z nas gdzieś już widział, to zazwyczaj proste i surowe kamienne formy, wykonane z miejscowego materiału. Przyjmuje się, iż w XIII wieku zaczęto sporządzać pisemne porozumienia, zwane traktatami pokutnymi. Umowy zawierano między rodziną ofiary, a mordercą, w obecności władz Kościoła. Na mocy traktatu, skazany był zmuszony do pokrycia kosztów pogrzebu, procesu sądowego. Na wyrok składały się m.in.: pokrycie wydatków, związanych z pogrzebem ofiary, zamówienie nabożeństwa żałobnego, dostarczenie Kościołowi określonej ilości wosku, czy oliwy, odbycie pielgrzymki do miejsca świętego. Natomiast wobec rodziny zmarłego zbrodniarz był zobowiązany łożyć na żonę i dzieci ofiary oraz im pomagać. W miejscu popełnienia przestępstwa musiał postawić kamienny krzyż pokutny lub kamienną kapliczkę. Rodzina wyrzekała się zemsty, a pod krzyżem zawierane było pojednanie z zabójcą. Po spełnieniu pokuty mógł nastąpić powrót grzesznika do normalnego życia.
Taka jest zazwyczaj historia tych krzyży. Krzyży, które mają swoje tajemnice. Zatrzymując się przy nich, warto pamiętać, że są one świadkiem czyjejś tragedii, najczęściej stoją na miejscu zbrodni, ale też są świadkami pojednania i formy zadośćuczynienia.
