W słowach skierowanych do diecezjan abp Budzik przypomniał znaczenie terminu „synod”, który w języku Ewangelii oznacza „wspólną drogę” - Stąd wzięła się nazwa synodu, czyli zgromadzenia Ludu Bożego: biskupów, kapłanów i wiernych, celem słuchania tego, co mówi Boży Duch do Kościoła i szukania odpowiedzi na trudne wyzwania współczesności – tłumaczy hierarcha.

Metropolita lubelski zauważył, że tradycja synodalna zakorzeniona jest w Kościele już od pierwszych wieków. - W Dziejach Apostolskich czytamy, że Apostołowie zebrali się w Jerozolimie, aby rozstrzygnąć ważny spór dotyczący przyjmowania pogan do wspólnoty Kościoła. Decyzje, jakie podjęto na tym zgromadzeniu, miały charakter epokowy, zadecydowały o dynamicznym rozwoju chrześcijaństwa i o jego ekspansji na cały znany wówczas świat – wyjaśniał arcybiskup.

Hierarcha zaznaczył, że synod diecezjalny należy rozumieć jako szansę na pogłębioną diagnozę rzeczywistej sytuacji w diecezji, jako miejsce przygotowania programu duszpasterskiego oraz pomoc w odnowie życia chrześcijańskiego. - Pragniemy, aby nasz Kościół, będący cząstką Kościoła powszechnego, stawał się coraz bardziej domem i szkołą komunii. W imię Boże i w mocy Ducha Świętego rozpoczynamy więc wspólną drogę rocznego przygotowania do tego ważnego wydarzenia w życiu naszej Archidiecezji – napisał abp Budzik.

Pierwszy Synod Diecezji Lubelskiej został zwołany przez biskupa Mariana Leona Fulmana. Odbywał się od 25 do 27 września 1928 r. Jego celem było uporządkowanie prawa diecezjalnego w oparciu o opublikowany wcześniej Kodeks Prawa Kanonicznego.

Przygotowane uprzednio projekty statutów synodalnych zostały odczytane i przedyskutowane na trzech sesjach publicznych w katedrze i podczas czterech zebrań ogólnych w seminarium duchownym. Statuty synodalne, podpisane przez biskupa Fulmana i opublikowane, zaczęły obowiązywać od 31 marca 1929 r.

Kolejny synod został zwołany przez bp. Bolesława Pylaka i przeprowadzony w latach 1977-1985. Przedmiotem jego obrad było osiem szerokich zagadnień z życia lokalnego Kościoła: przepowiadanie słowa Bożego, posługa katechetyczna, życie liturgiczne, kapłani diecezjalni, posługa instytutów zakonnych, apostolat świeckich, struktury duszpasterskie i działalność pastoralna. Mimo, że od jego zakończenia minęły 34 lata, dokumenty na nim uchwalone obowiązują nadal i wiele z nich nie straciło swej aktualności.