Franciszek przypomina na wstępie, że czynnikami zmuszającymi do migracji są dziś konflikty, klęski żywiołowe, czy też po prostu niemożność godnego i dostatniego życia we własnej ojczyźnie. Przytacza słowa św. Jana Pawła II, który domagał się zabezpieczenia przede wszystkim „prawa do nieemigrowania, to znaczy do godnego życia w pokoju we własnej ojczyźnie”. Wskazuje, że by wyeliminować przyczyny zmuszające do opuszczenia swego kraju trzeba wspólnego zaangażowania wszystkich i „powstrzymania wyścigu zbrojeń, kolonializmu gospodarczego, rabowania cudzych zasobów, dewastowania naszego wspólnego domu”.

Następnie Ojciec Święty stwierdza: „aby migracja stała się prawdziwie wolnym wyborem, musimy dążyć do zapewnienia każdemu sprawiedliwego udziału w dobru wspólnym, poszanowania praw podstawowych i dostępu do integralnego rozwoju człowieka”. Zaznacza, że główne zadanie w tej dziedzinie „spoczywa na krajach pochodzenia migrantów i na tych, którzy nimi rządzą”. Domaga się zagwarantowania, żeby decyzja o tym, czy wyjechać, czy też pozostać była świadoma i przemyślana.

Franciszek nawiązuje do zbliżającego się roku jubileuszowego 2025 i w tym kontekście wzywa do anulowania długów krajów najuboższych, aby zapewnić każdemu prawo do nieemigrowania, czyli możliwość życia w pokoju i godności na własnej ziemi. Przypomina, że rozwój krajów biedniejszych gospodarczo zależy od zdolności do dzielenia się, jaką można wypracować między wszystkimi państwami.

Papież domaga się poszanowania godności każdego migranta. „Oznacza to towarzyszenie i kierowanie ruchami migracyjnymi w najlepszy możliwy sposób, budowanie mostów, a nie murów, poszerzanie kanałów bezpiecznej i regularnej migracji. Gdziekolwiek zdecydujemy się budować naszą przyszłość, w kraju, w którym się urodziliśmy czy gdzie indziej, ważne, by zawsze znalazła się tam wspólnota gotowa przyjąć, chronić, promować i integrować wszystkich, bez różnicowania i bez pomijania kogokolwiek” – stwierdza Ojciec Święty.

W kontekście procesu synodalnego Franciszek zachęca „do dostrzegania w osobach najbardziej narażonych na niebezpieczeństwo – a jest wśród nich wielu migrantów i uchodźców – szczególnych towarzyszy podróży, których należy miłować i otaczać opieką jako braci i siostry. Tylko podążając razem możemy dojść daleko i osiągnąć wspólny cel naszej podróży” – podkreśla papież w swoim orędziu na 109 Światowy Dzień Migranta i Uchodźcy. Kończy je słowami modlitwy przygotowanej na tę szczególną okazję.